Ook beledigen moet men leren

• Hoe vriendelijker des te dieper raken ze

De afgelopen week zijn zekere heren, van beroep komiek of cabaretier vele malen in het nieuws geweest.  De pijlen van de komiek, gericht op de Turkse president Erdogan, troffen doel. Midden in de roos. Het doelwit pikte dit niet. Volgens hem was er sprake van belediging. En, hoewel ik weinig met de persoon in kwestie op heb, hij heeft – vrees ik – gelijk. Het aangekondigde doel van de komiek was niet de man in kwestie op de hak te nemen. Het doel was – zo blijkt uit zijn eigen aankondiging – kwetsen, beledigen.

De kwestie loopt hoog op. Zo hoog, dat de komiek inmiddels onder politiebescherming staat en zijn komende tv-optredens heeft geannuleerd. Erdogan heeft, met instemming van Angela Merkel, de Duitse Bondskanselier, inmiddels een juridische procedure gestart tegen de komiek.

Dat besluit van Merkel heeft vele vrienden van de vrije meningsuiting in alle staten gebracht. Mij heeft het de ogen op meerdere van die vrienden geopend. Zij misbruiken het recht op vrije meningsuiting als voorwendsel voor gewoon botte beledigingen.

Een belediging is de aantasting van iemands waardigheid of eer zonder dat dit enigszins door feiten kan worden gestaafd. In beginsel is het dus een belediging als iemand als ‘geitenneuker’ wordt neergezet of als pedofiel. En dat is wat de komiek – met wie het allemaal begon – deed.

Zijn vakgenoten, in binnen- en buitenland, laten zich inmiddels graag van het eigen stuk brengen. Vergetend wie zij zijn laten zij zich door wrok en woede leiden. Om vervolgens dat te doen wat Erdogan beweert: beledigen.

Vrije meningsuiting? Ik vind het een groot goed. Het is daarom goed als wij door de narren van de samenleving stevig op de hak genomen worden. Als echter diezelfde narren de grens tussen spot en belediging niet meer weten te zien, maken zij zichzelf tot de grootste bedreiging van dat recht. Mijn boodschap aan hen?  Tergt iemand jou, waak dan voor de dwaling te veel waarde aan de mening daarover te hechten. En dat, zo vrees ik, is nu precies wat teveel van onze narren doen.

Het gevolg van dit alles: met het beledigen van Erdogan werpen onze narren een steen in een modderpoel. Die vervolgens slechts henzelf bespat. Nog sneuer wordt het, wanneer zij de aandacht van de media en massa daarvoor zien als een bevestiging van het eigen gelijk. Die laatsten zijn – zo vrees ik – minder of niet geïnteresseerd in de afloop. Of het gelijk. Zij lijken vooral slechts te genieten van het moddergevecht. Waarvoor zij graag de kraan van nodeloze herhaling aanzetten.

Mijn advies aan alle narren? Laat u niet verleiden tot varkensgedrag. Leer en beoefen de kunst van het beledigen die satire heet: hoe vriendelijker zij is, des te dieper raakt zij.