ÊTRE ET AVOIR

Een Documentaire die het Kleine Groots Maakt

In het hart van het Franse platteland, omgeven door het verstilde landschap van de Auvergne, speelt zich het verhaal af van Être et avoir – een documentaire van Nicolas Philibert die in 2002 wereldwijd harten veroverde. In deze ogenschijnlijk eenvoudige film worden de dagelijkse avonturen en uitdagingen van dertien leerlingen, tussen vier en elf jaar, en hun toegewijde leraar Georges Lopez, een jaar lang op intieme wijze gevolgd.

Universele magie in een klein klaslokaal

Wat deze documentaire zo bijzonder maakt, is de warme blik op het onderwijs als levendige gemeenschap. Lopez is meer dan een leraar: hij is coach, vaderfiguur en gids. Met geduld en mild gezag helpt hij kleuters leren schrijven, corrigeert hij het gedrag van achtjarigen en bereidt hij prepubers zorgvuldig voor op de volgende fase in hun leven. Dat onderwijs draait om méér dan alleen kennisoverdracht – het is een mysterie van dagelijks groeien, vallen en weer opstaan – komt in elke scène tot leven.

Philiberts camera registreert zonder sensatiezucht, juist met oog voor het bijzondere in het gewone: verdriet om een zieke vader, een vierjarige met potloden in zijn neus, de kleine drama’s en grote vreugden. Zo ontstaat een ode aan de kindertijd en aan het leren samenleven – even rustiek als tijdloos, maar universeel herkenbaar voor ouders, leraren én kinderen.

“Het leerproces is een alledaags mysterie; op school leer je vooral ook omgaan met anderen.”

Het platteland als metafoor

De kracht van Être et avoir ligt in de rust en overzichtelijkheid van het Franse platteland, waarin de school een veilige cocon vormt. De film doet verlangen naar eenvoud en verbondenheid, maar blijft ver weg van sentimentalisme. Juist de nuchtere, observerende stijl maakt dat de kleine helden en heldinnen opgroeien onder onze ogen, zonder opsmuk. Je voelt: deze documentaire had overal kunnen worden opgenomen – elke school kent haar eigen kleine verhalen, maar de boodschap is universeel.

De impact en cultstatus

Het succes van Philiberts film is ongekend: bijna twee miljoen Fransen zagen de documentaire in de bioscoop, een record voor een niet-natuurdocumentaire. De film won tal van prijzen, waaronder een César voor beste montage, en wordt nog steeds geroemd om haar inspirerende, onbevooroordeelde blik op het klaslokaal als gemeenschap op zich.

Waarom kijken?

Être et avoir is niet alleen een must voor fans van Franse cinema, maar ook voor ouders, docenten (in spé), en iedereen die nadenkt over opvoeding, samenleving en de universele uitdagingen van opgroeien. Met het frisse perspectief en de intieme benadering is de documentaire inzetbaar in educatie – van het vak Frans tot maatschappelijke vorming. En: vanaf 21 augustus 2025 is de gerestaureerde versie opnieuw in de bioscopen te zien.

Maak een pauze in het drukke leven en dompel je onder in deze hartveroverende film, die laat zien hoe bijzonder het gewone kan zijn.